10 lutego niepubliczne media w całym kraju nie publikują treści informacyjnych ani rozrywkowych. Zamiast tego, na ich łamach widnieje specjalny komunikat, w którym przedstawiciele poszczególnych redakcji wyjaśniają, że postanowili dołączyć do ogólnopolskiego protestu. Nie działają rozgłośnie radiowe, niektóre stacje telewizyjne oraz informacyjne portale internetowe. Taki stan rzeczy ma się utrzymać do końca dnia.
Dlaczego media protestują?
Sprawa dotyczy planowanego przez rząd podniesienia podatku od reklam konwencjonalnych oraz internetowych. Składka w przeważającej części dotyczy mediów prywatnych, ponieważ zapłacą ponad dwukrotnie więcej niż publiczne. Władze twierdzą, że wpływy z dodatków zostaną przeznaczone na niewydolny przez pandemię Narodowy Fundusz Zdrowia oraz Narodowy Fundusz Ochrony Zabytków. Część pieniędzy ma zostać przeznaczone również na utworzenie Funduszu Wsparcia Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Obszarze Mediów.
Co to oznacza dla niepublicznych redakcji?
Dziennikarze oraz wydawcy sprzeciwiają się planom rządu, ponieważ uważają, że tego rodzaju składka jest kolejnym obciążeniem mediów w Polsce. Według protestujących, jeśli podatek zostanie wprowadzony, to część redakcji może zostać osłabiona, a nawet zlikwidowana. Ponadto, pogłębia się nierówne traktowanie mediów publicznych, w stosunku do prywatnych, ponieważ ci pierwsi otrzymują od podatników co roku 2 mld złotych, kiedy stacje oraz portale komercyjne nie są finansowane przez państwo, a zarazem będą zmuszone do zapłaty składki w wysokości 1 mld zł.
Co więcej, redakcje, które zostaną zobligowane do płacenia podatku, będą borykały się z problemem ograniczenia możliwości finansowania wysokiej jakości treści. Konsekwencją tej decyzji może być znaczne zmniejszenie medialnych materiałów nieodpłatnie udostępnianych odbiorcom. Cała sytuacja negatywnie wpłynie także na pracowników mediów. Jeżeli podatek zostanie zatwierdzony, to w trosce o utrzymanie redakcji, rozpoczną się masowe zwolnienia dziennikarzy.
Dodatkowa składka ma za zadanie wspomóc działania niwelujące skutki pandemii covid-19. Protestujący uważają, że tego rodzaju działania należą do obowiązków rządu, a nie mediów. Według nich misją redakcji jest rzetelne informowanie o sytuacji w Polsce i na świecie, a obecnie wykonywanie tych obowiązków jest coraz trudniejsze.
Kto przyłączył się do ogólnopolskiego protestu?
List otwarty do władz Rzeczpospolitej Polskiej i liderów ugrupowań politycznych podpisało 41 redakcji. Są to: Agencja Wydawnicza AGARD Ryszard Pajura, Agora S.A., AMS S.A., Bonnier Business, Burda Media Polska, CANAL+, Dziennik Trybuna, Dziennik Wschodni, Edipresse Polska, Eleven Sports Network sp. z o.o., Gazeta Radomszczańska, Green Content sp. z o.o., Gremi Media S.A., Grupa Eurozet, Grupa Interia.pl sp. z. o.o., Grupa Radiowa Agory sp. z o.o., Grupa RMF, Grupa ZPR Helios S.A., Infor Biznes, Kino Polska TV S.A., Lemon Records sp. z o.o., Marshal Academy Music TV sp. z o.o., Polityka, Polska Press Grupa, Ringier Axel Springer Polska, STAVKA sp. z o.o., Superstacja sp. z o.o., Telewizja Polsat sp. z o.o., Telewizja Puls sp. z o.o. TIME S.A., TV Spektrum sp. z o.o., TVN S.A., Tygodnik Powiatu Wołowskiego Kurier Gmin, Tygodnik Powszechny, Wydawnictwo Bauer, Wydawnictwo Dominika Księskiego Wulkan, Wydawnictwo Magraf, Wydawnictwo Nowiny, Zakopiańskie Towarzystwo Gospodarcze-Tygodnik Podhalański.
Dodatkowa składka ma za zadanie wspomóc działania niwelujące skutki pandemii covid-19. Protestujący uważają, że tego rodzaju działania należą do obowiązków rządu, a nie mediów. Według nich misją redakcji jest rzetelne informowanie o sytuacji w Polsce i na świecie, a obecnie wykonywanie tych obowiązków jest coraz trudniejsze.
Przejęcie polskich mediów przez firmy państwowe
7 grudnia 2020 r. Daniel Ratajczak, prezes Orlenu ogłosił, że firma przejęła prawie 500 witryn informacyjnych online, 20 z 24 dzienników regionalnych, a także prawie 120 tygodników lokalnych. Transakcja umożliwia dostęp do prawie 17,5 mln użytkowników, którzy wchodzą w skład Press Polska. Co ważne, stało się to chwilę przed złożeniem propozycji wprowadzenia podatków. Warto wyjaśnić, że największym udziałowcem polskiego koncernu paliwowo-energetycznego jest Skarb Państwa, który podlega kompetencjom partii rządzącej. Poza tym, zarządcy Orlenu pochodzą z nadania politycznego. W ten sposób Prawo i Sprawiedliwość, które obecnie rządzi Polską, będzie w pośredni sposób kontrolowało treści publikowane na łamach gazet przejętych przez przedsiębiorstwo paliwowe.
Polska jak Węgry?
Jeszcze trudniejsza sytuacja panuje na Węgrzech. W 2010 roku rynek medialny w tym kraju uległ znacznemu przekształceniu. Media w dużym stopniu zostały podporządkowane partii rządzącej. Według badań instytutu Mertek Mediamonitor udział redakcji publicznej oraz firm medialnych związanych z rządem wyniósł 77,8%, gdzie 64% to media prywatne.
Jeden z najpopularniejszych opiniotwórczych portali informacyjnych na Węgrzech, Index.hu zamknął działalność w lipcu ub.r. Przyczyną tej decyzji było wykupienie w 2018 roku połowy udziałów w spółce reklamowej, do których wpływały m.in. dochody gazety. To właśnie wtedy rozpoczęto szereg zmian w funkcjonowaniu redakcji, m.in. wpływanie na publikowane treści. Kiedy redaktor naczelny sprzeciwił się, aby artykuły były przygotowywane przez zewnętrzne firmy, został zwolniony pod pretekstem ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa. Odpowiedzią na te działania było wypowiedzenie umowy przez wszystkich pracowników portalu, którzy zapowiedzieli, że stworzą nową witrynę.
Działania polityczne na rynku medialnym na Węgrzech wpływają na miejsce w międzynarodowym zestawieniu poziomu wolności prasy. Jeszcze przed zamknięciem Index.hu Węgrzy zajęli w rankingu wydanym przez Reporterów bez Granic 89 pozycję, sukcesywnie pogarszając swoją sytuację w ogólnoświatowym zestawieniu. Z kolei w rankingu opracowanym przez Freedom House Węgry jako jedyne w Unii Europejskiej znalazły się w grupie państw “częściowo wolnych” ze względu na rosnącą dominację mediów uzależnionych od decyzji władzy rządzącej.
Miejmy nadzieję, że wszystkie media w Polsce będą mogły publikować niezależne od nikogo treści, spełniając swoją nadrzędną misję, czyli informowanie odbiorców o ważnych wydarzeniach z Polski i świata.
Autor tekstu: Patrycja Krzeszowska
Źródło zdjęcia głównego: camilo jimenez/Unsplash
Komentarze: brak