Razem ze wzrostem popularności strategii ESG wśród firm, dochodzi do coraz większej ilości błędów w zakresie odróżniania jej od koncepcji CSR. Pojęcia te, choć bardzo sobie bliskie, mają własną charakterystykę i inne znaczenie. Niedostrzeganie różnic pomiędzy nimi może zahamować wzrost firmy, a nawet prowadzić do nieświadomego podejmowania działań niezgodnych z prawem. Jak zatem odróżnić obie te koncepcje i zadbać o odpowiedzialny wzrost przedsiębiorstwa?

Chociaż w latach 2020-2022 ukazało się łącznie prawie 40 tysięcy publikacji wzmiankujących o ESG, to aż 85 proc. Polaków deklaruje, że nie spotkało się wcześniej z tym pojęciem. Pomimo niskiej świadomości, prawie 40 proc. ankietowanych stwierdziło, że ochrona i przeciwdziałanie degradacji środowiska naturalnego powinny być priorytetem dla firm. Na istotność społecznej odpowiedzialności biznesu i praw człowieka wskazała około ¼ badanych. Czym zatem jest ESG i jak jego założenia mają się do działań CSR?

Definicja pojęć i różnic pomiędzy CSR i ESG

CSR (ang. Corporate Social Responsibilty) oznacza społeczną odpowiedzialność biznesu. Skupia w sobie wszystkie działania organizacji wpływające na pracowników, interesariuszy i społeczność miejsc, w których operuje firma. CSR można rozumieć jako strategię, której głównym celem jest wywieranie pozytywnego wpływu na ludzi i środowisko. Od 2010 roku obowiązuje norma ISO 26000 wprowadzona przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną, która zawiera wytyczne dotyczące wdrożenia CSR w firmie.

ESG (ang. Environmental, Social and Governance) poniekąd wyrosło z założeń CSR. Oznacza działania firmy na rzecz środowiska naturalnego, pracowników, klientów i dostawców oraz wprowadzenia tak zwanego ładu korporacyjnego. ESG należy traktować jako zestaw czynników, które pozwalają monitorować wszystkie efekty działalności firmy. Są to również kryteria oceny wiarygodności organizacji. W 2021 roku Unia Europejska wprowadziła dyrektywę CSRD, która nakłada obowiązek publikacji corocznych raportów ESG z całej działalności firmy z podziałem na poszczególne działy: środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny.

– Chociaż ESG ma wiele wspólnego z CSR, to podstawową różnicą między nimi jest odejście od swobody, którą do tej pory mieli przedsiębiorcy. Firmy muszą się bardziej zaangażować i wprowadzić założenia ESG, żeby nie wypaść z rynku. Należy pamiętać, że bez CSR nie byłoby ESG. Celem pierwszego jest pokazanie, że biznes może być odpowiedzialny wobec otoczenia, w którym działa. Z kolei ESG dąży do tego, by te wysiłki były mierzalne, próbuje przenieść CSR ze sfery czystej filantropii do konkretnego zestawu liczb – mówi Krzysztof Adamski, CEO BetterPOS, pomysłodawca Donateo.

Z perspektywy przedsiębiorstwa, różnice pomiędzy CSR i ESG są znaczące. Chociaż CSR skupia się na inicjatywach filantropijnych i wolontariacie, to założenia ESG tłumaczą jak te kwestie integrować z podstawowymi działaniami firmy, np. strategią czy zarządzaniem ryzykiem. Co więcej, ESG coraz częściej uznawane jest za integralną część strategii biznesowych, podczas gdy CSR uważano za dodatkowy, nieobowiązkowy element.

Znaczenie ESG w biznesie

Badanie rynku przeprowadzone przez firmę KPMG w styczniu br. pokazuje, że popularność i znacznie ESG w biznesie z roku na rok wzrasta. Aż 79 proc. największych spółek ze świata raportuje dane dotyczące zrównoważonego rozwoju, a ponad połowa największych firm w Polsce przygotowuje osobny raport dedykowany tematyce ESG. Ponadto w ciągu ostatnich dwóch odsetek krajowych przedsiębiorstw, które wiążą czynniki ESG z modelem biznesowym wzrósł z 33 do 44 proc.

Należy pamiętać, że ESG uzupełnia ideę CSR, więc rozwiązania integrujące oba te podejścia mogą przynieść wiele korzyści firmie. Komisja Europejska potwierdza, że obowiązkowe raportowanie w zakresie zrównoważonego rozwoju prowadzi do zmniejszenia kosztów w perspektywie średnio- i długoterminowej. Spółki, które konsekwentnie wdrażają takie rozwiązania, zyskują ponadto większą wartość rynkową, są bardziej atrakcyjne dla inwestorów i odporne na ryzyko.

ESG jest także zieloną flagą dla potencjalnych pracowników. Na dzisiejszym konkurencyjnym rynku pracy, poszukiwani są pracodawcy, którzy angażują się społecznie i dbają o dobro zatrudnionych. Firmy, które skutecznie integrują cele charytatywne i społeczne z długoterminowymi strategiami biznesowymi, przyciągają utalentowaną kadrę i zwiększają retencję pracowników. Co więcej, w najbliższych latach największe wzrosty zatrudnienia, zaraz po sektorze sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego, będą wśród specjalistów ds. zrównoważonego rozwoju. Potwierdza to badanie “The Future of Jobs Report 2023” przygotowane przez World Economic Forum.

Czy CSR wciąż jest ważny?

– Światowi liderzy rynku już od lat pokazują jak ważne jest dbanie o CSR i raportowanie działań w sferach ESG. Globalne firmy, takie jak Procter&Gamble, Unilever czy General Motors, realizują cele zero waste związane z redukcją odpadów oraz recyklingiem. General Motors w ciągu ostatnich lat zmniejszyło ilość resztek surowców o 62 proc., a związane z nimi koszty zredukowano aż o 92 proc. Szacuje się, że dzięki koncepcji zero waste, firmy sektora MŚP mogą obniżyć koszty związane z zarządzaniem odpadami nawet o połowę – dodaje Krzysztof Adamski.

CSR odgrywa kluczową rolę w kontekście narastającej popularności ESG. Stanowi ono podstawę dla firm, które dążą do zrównoważonego rozwoju i zwiększenia wartości dla interesariuszy. CSR może mieć też pozytywny wpływ na zaangażowanie pracowników i budowanie korporacyjnej kultury. Pracownicy często czują większą motywację i dumę, pracując dla firm, które angażują się w działania społeczne i środowiskowe z własnej inicjatywy.

Pomimo rozwoju ESG, CSR nadal ma swoje miejsce i jest ważnym aspektem działalności firm. Giganci rynku już od lat udowadniają, że można skutecznie integrować cele charytatywne i społeczne z długoterminowymi strategiami biznesowymi, zwiększając tym samym rentowność przedsiębiorstwa. Wdrażanie CSR i uwzględnianie kryteriów ESG to nie tylko odpowiedzialność, ale także strategia, która przynosi korzyści finansowe, buduje zaufanie i stabilną pozycję rynkową.

Źródło zdjęcia głównego: cottonbro studio/Pexels