Już za parę dni, 13 października, Polacy będą głosowali w wyborach parlamentarnych. Wciąż trwa żywa dyskusja – kto wygra? Z tej okazji Otwarta Rzeczpospolita ponownie przygotowała spot z udziałem znanych aktorów. Tym razem Stowarzyszenie chce, by skłonił on odbiorców do zadania sobie pytań o prawa człowieka w Polsce oraz uświadomił konieczność bycia po stronie poniżanych i prześladowanych.

W prezentowanym filmie aktorzy deklamują wezwanie, które nawiązuje do obecnej sytuacji osób represjonowanych w Polsce:   

“Jerzy Ficowski.
Jestem tym, który jest bity.
Jeśli biją Cyganów, jestem Cyganem.
Kiedy biją Żydów, jestem Żydem.
Kiedy biją i zniesławiają kobiety, jestem kobietą.
Kiedy uwłaczają niepełnosprawnym, chorym,starym – to mnie uwłaczają.
Kiedy odczłowieczają uchodźców, jestem uchodźcą.
Kiedy obrażają i szykanują Ukraińców, jestem Ukrainką
Kiedy biją i lżą lesbijki i gejów, opluwają osoby trans – to mnie biją, lżą, opluwają.
Kiedy znieważają sędziów, to mnie znieważają.
Kiedy poniżają nauczycieli – jestem nauczycielką.
Kiedy polują na uczestników protestów i marszów równości, to na mnie polują.
Kiedy wykluczają bezdomnych, jestem bezdomna.
Bo niezależnie od tego, kim jest bity – trzeba z nim być.
Trzeba się tego nie bać.
Być przeciwko tym, którzy biją – Marek Edelman.”

Jerzy Ficowski – poeta poniżonych

W spocie postanowiono odwołać się do twórczości polskiego pisarza, żołnierza AK biorącego udział w Powstaniu Warszawskim i człowieka walczącego o równość i demokrację. Przez wiele lat zmagał się z traumą związaną z losem Żydów i Cygan. Zmarł w 2006 roku.

Kiedyś zapytano Ficowskiego, kim właściwie jest – Żydem czy Cyganem? Poeta odpowiedział: „Jestem tym, który jest bity. Kiedy biją Cyganów, jestem Cyganem, kiedy biją Żydów — Żydem”. 

Marek Edelman – przywódca powstania

Nawiązano także do postaci żydowskiego kardiologa, polskiego działacza społecznego i politycznego, który wzniecił bunt w getcie warszawskim. Zmarł w 2009 roku.

“Jak się przyglądasz złu i odwracasz głowę albo nie pomagasz, kiedy możesz pomóc, to stajesz się współodpowiedzialny. Bo twoje odwrócenie głowy pomaga tym, którzy dopuszczają się zła. A takich wypadków było dziesiątki.” (źródło: W. Bereś, K. Burnetko, Marek Edelman: Bóg śpi, Świat Książki, Warszawa 2010, s. 62)

Po stronie poniżanych i wykluczonych

Otwarta Rzeczpospolita jest autorem znanego i budzącego kontrowersje spotu “Kto zaprotestuje, kiedy ciebie zaatakują?”. Najnowsza kampania skonstruowana jest w podobny sposób – znani aktorzy deklamują wiersz, a poruszany w nim temat nie jest wygodny dla społeczeństwa.

Stowarzyszenie zadaje tym samym pytania zostawiając je pod rozwagę odbiorcom spotu: czy Polacy wybiorą ochronę konstytucyjnych wartości i bycie po stronie wykluczonych i poniżanych? Czy opowiedzą się za osobami, które strach, nienawiść i przyzwolenie na przemoc uczynili narzędziem prowadzenia polityki?

W spocie wzięli udział: Jerzy Trela, Radosław Krzyżowski, Katarzyna Grabowska, Adam Nawojczyk, Krystyna Zachwatowicz-Wajda, Krzysztof Zawadzki, Urszula Grabowska, Anna Pijanowska, Anna Radwan oraz Ewa Kaim. 

Autor tekstu: Paulina Grabara
Źródło zdjęcia głównego: freepik.com, designed by Freepik